-
1 sarcio
sarcĭo, īre, sarsi, sartum - tr. - [st2]1 [-] remettre en bon état, raccommoder, rapiécer, réparer. [st2]2 [-] réparer, améliorer, rétablir, laver (un affront). - acceptum detrimentum sarcire, Caes.: réparer le dommage subi.* * *sarcĭo, īre, sarsi, sartum - tr. - [st2]1 [-] remettre en bon état, raccommoder, rapiécer, réparer. [st2]2 [-] réparer, améliorer, rétablir, laver (un affront). - acceptum detrimentum sarcire, Caes.: réparer le dommage subi.* * *Sarcio, sarcis, sarsi, sartum, sarcire. Plin. Faire entiere. Proprement c'est faire habillement, Sartir, Couldre.\Damna sarcire. Colum. Reparer un dommage, Dedommager.\Infamiam sarcire. Caesar. Reparer le deshonneur.\Vsuram longi temporis, magnitudine officiorum sarcire. Cic. Recompenser. -
2 sarcio
sarcio sarcio, sarsi, sartum, ire чинить -
3 sarcio
sarcio, sarsī, sartum, īre (Wz. sark, flechten, zusammenschnüren, griech. ερκος, Gehege, Schutz), flicken, ausbessern, wiederherstellen, wieder zurechtmachen (vgl. Charis. 220, 27. Paul. ex Fest. 323, 4), I) eig.: funes veteres, Cato: tunicam, Iuven.: vestimenta, Gaius inst.: aedes suas, Plaut.: dolia quassa, Plin.: pedamenta, Colum.: fragmenta crystalli, Plin.: seminaria, Plin.: rimas pedum, heilen, Plin.: so auch rupta intestina, Plin.: vulnus sartum, Scrib. – II) übtr., ersetzen, wieder einbringen, wieder gutmachen, damnum, Liv.: detrimentum, Caes.: iniuriam, Cic.: ruinas generis lapsi (apum), Verg.: temporis longam usuram, quā caruimus, sarciam, Cic.: gratia male sarta, nicht recht wiederhergestellte Freundschaft, Hor. – / Perf. sarcii, wov. sarciit, Paul. dig. 39, 2, 22: sarcivi, Prob. cath. (IV) 35, 34 (ohne Beleg).
Partiz. sartus, a, um, in der bes. Verbndg. sartus et tectus u. häufiger asyndet. sartus tectus, im guten Stande, a) eig. v. Gebäuden, gut ausgebessert, -gebaut od. gedeckt, im baulichen Stande, aedem Castoris sartam tectam tradere, Cic.: monumentum quamvis sartum tectum integrumque esset, Cic.: Chelidon in his sartis tectis (in solchen Bauangelegenheiten) dominata est, Cic.: u. so in sartis tectis quo modo se gesserit, Cic.: sarta tecta exigere, darauf sehen, daß alles wohlgebaut, -ausgebessert, im guten Stande sei, Cic.: omnia sarta tecta exigere, Cic.: sarta tecta exigere sacris publicis (Dat.), in baulichem Stande, in Dach u. Fach erhalten, Liv.: sarta tecta acriter et cum summa fide exigere, Liv.: sarta tecta aedium sacrarum locorumque communium tueri, Cic.: instaurare sarta tecta domus od. templi, das Haus od. den Tempel in baulichen Stand setzen, Vulg. – b) bildl., in gutem Stande, wohl verwahrt, sarta tecta tua praecepta habui, habe in Ehren gehalten, wie ein Evangelium gehalten, Plaut. trin. 317: M2. Curium sartum et tectum (bei heiler Haut), ut aiunt, ab omnique incommodo, detrimento, molestia sincerum integrumque conserves, Cic. ep. 13, 50, 2.
-
4 sarcio
sarcio, sarsī, sartum, īre (Wz. sark, flechten, zusammenschnüren, griech. ερκος, Gehege, Schutz), flicken, ausbessern, wiederherstellen, wieder zurechtmachen (vgl. Charis. 220, 27. Paul. ex Fest. 323, 4), I) eig.: funes veteres, Cato: tunicam, Iuven.: vestimenta, Gaius inst.: aedes suas, Plaut.: dolia quassa, Plin.: pedamenta, Colum.: fragmenta crystalli, Plin.: seminaria, Plin.: rimas pedum, heilen, Plin.: so auch rupta intestina, Plin.: vulnus sartum, Scrib. – II) übtr., ersetzen, wieder einbringen, wieder gutmachen, damnum, Liv.: detrimentum, Caes.: iniuriam, Cic.: ruinas generis lapsi (apum), Verg.: temporis longam usuram, quā caruimus, sarciam, Cic.: gratia male sarta, nicht recht wiederhergestellte Freundschaft, Hor. – ⇒ Perf. sarcii, wov. sarciit, Paul. dig. 39, 2, 22: sarcivi, Prob. cath. (IV) 35, 34 (ohne Beleg).Partiz. sartus, a, um, in der bes. Verbndg. sartus et tectus u. häufiger asyndet. sartus tectus, im guten Stande, a) eig. v. Gebäuden, gut ausgebessert, -gebaut od. gedeckt, im baulichen Stande, aedem Castoris sartam tectam tradere, Cic.: monumentum quamvis sartum tectum integrumque esset, Cic.: Chelidon in his sartis tectis (in solchen Bauangelegenheiten) dominata est, Cic.: u. so in sartis tectis quo modo se gesserit, Cic.: sarta tecta exigere, darauf————sehen, daß alles wohl gebaut, -ausgebessert, im guten Stande sei, Cic.: omnia sarta tecta exigere, Cic.: sarta tecta exigere sacris publicis (Dat.), in baulichem Stande, in Dach u. Fach erhalten, Liv.: sarta tecta acriter et cum summa fide exigere, Liv.: sarta tecta aedium sacrarum locorumque communium tueri, Cic.: instaurare sarta tecta domus od. templi, das Haus od. den Tempel in baulichen Stand setzen, Vulg. – b) bildl., in gutem Stande, wohl verwahrt, sarta tecta tua praecepta habui, habe in Ehren gehalten, wie ein Evangelium gehalten, Plaut. trin. 317: M2. Curium sartum et tectum (bei heiler Haut), ut aiunt, ab omnique incommodo, detrimento, molestia sincerum integrumque conserves, Cic. ep. 13, 50, 2. -
5 sarciō
sarciō sarsī, sartus, īre [SAR-], to patch, botch, mend, repair, restore, make good: generis (apum) lapsi ruinas, V.—Fig., to make good, make amends for, make compensation for, correct, repair: si quid esset in bello detrimenti acceptum, Cs.: acceptum incommodum virtute, Cs.: iniuriam: longi temporis usuram, restore: male sarta Gratia, H.* * *sarcire, sarsi, sartus Vmake good; redeem; restore -
6 sarcio
sarcĭo, sarsi, sartum, 4, v. a. [etym. dub.; cf. Gr. rhaptô], to patch, botch, mend, repair, restore, etc.: sarcire est integrum facere, Paul. ex Fest. s. v. sarte, p. 323 Müll. (class.; cf.: renovo, instauro, redintegro).I.Lit.:II.funes veteres, centones, cuculiones,
Cato, R. R. 2, 3; cf.:in vestimento sartum quod comprehensum,
Varr. L. L. 6, § 64 Müll.:corbulas,
Cato, R. R. 23, 1; 31, 1:dolia,
id. ib. 39, 1 sq.; Plin. 18, 26, 64, § 236:aedes,
Plaut. Most. 1, 2, 68; 1, 2, 34:seminaria,
Plin. 18, 26, 65, § 243:rupta intestina,
id. 28, 14, 58, § 210:perniones rimasque pedum,
id. 28, 16, 62, § 221.— Poet.:generis (apum) lapsi ruinas,
Verg. G. 4, 249. — Transf.:sartum vulnus,
healed, Scrib. Comp. 206.—Trop., to make good, make amends for; to correct, repair:2.detrimentum in bello acceptum,
Caes. B. G. 6, 1; so, acceptum detrimentum, id. B. C. [p. 1631] 1, 45;3, 67: acceptum incommodum virtute,
id. ib. 3, 73:damna,
Cic. Fam. 1, 9, 5; Liv. 9, 23; Col. 9, 15, 3; cf.:sarcito in XII. Servius Sulpicius ait significare damnum solvito, praestato,
Fest. p. 322 Müll.:injuriam,
Cic. Phil. 9, 4, 8:tantum studium infamiae sarciendae,
Caes. B. C. 3, 74:usuram longi temporis,
to restore, Cic. Fam. 3, 1, 1:an male sarta Gratia nequicquam coit et rescinditur?
Hor. Ep. 1, 3, 31.—Hence, sartus, a, um, P. a., mended, repaired, put in order, only in the phrase sartus tectus, adj.; or more freq. subst. in the neutr. plur. sarta tecta, buildings in good repair:sarte ponebant pro integre. Ob quam causam opera publica, quae locantur, ut integra praestentur, sarta tecta vocantur,
Fest. p. 322 Müll.; cf. Charis. p. 195 fin., and Inscr. Orell. 2488:cum consules aedes sacras locavissent neque potuissent omnia sarta tecta exigere...factum est senatus consultum: quibus de sartis tectis cognitum non esset... Quaesivit quis aedem Castoris sartam tectam deberet tradere... Monumentum quamvis sartum tectum integrumque esset, etc.,
Cic. Verr. 2, 1, 50, § 130 sq.; so,sarta tecta,
id. ib. 2, 1, 40, § 103; 2, 1, 49, § 128 Zumpt N. cr.; 2, 1, 50, § 130; 2, 1, 51, § 136; Liv. 42, 3; Dig. 1, 16, 7; 7, 1, 7; 7, 8, 18; cf.:sarta tecta aedium sacrarum,
Cic. Fam. 13, 11, 1; Vulg. 4 Reg. 12, 5; id. 2 Par. 24, 5.—Trop.:sarta tecta tua praecepta usque habui mea modestia,
Plaut. Trin. 2, 2, 36:hoc mihi da, ut M'. Curium sartum et tectum, ut aiunt, ab omnique incommodo sincerum integrumque conserves,
Cic. Fam. 13, 50, 2.—Hence, adv.: sartē pro integre... Porphyrio ex Verrio et Festo in Auguralibus, inquit, libris ita est:sane sarteque,
Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.; cf. supra the pass. from Fest.< -
7 sarcio
sarsī, sartum, īre1) чинить, ремонтировать (tunĭcam J; funes vetĕres Cato)2) лечить ( rimas pedum PM)3) возмещать, исправлять, поправлять (detrimentum Cs; damnum L); заглаживать ( injuriam C). — см. тж. sartus -
8 sarcio
, sarsi. sartum, sarcire 4чинить, починять, исправлять; лечить; возмещать, поправлять -
9 ex-sarciō or exerciō
ex-sarciō or exerciō —, rtūrus, īre, to patch, mend, repair: sumptum suom, repay their cost, T. -
10 re-sarciō
re-sarciō —, sartus, īre, to patch up, mend, repair, restore: discidit Vestem? resarcietur, T.— Fig.: alqd detrimenti, Cs. -
11 sarcina
sarcĭna, ae, f. (surtout au plur.) [sarcio] [st2]1 [-] paquet, hardes, effets, bagages de voyage. [st2]2 [-] bagages de guerre (armes, habits, vivres). [st2]3 [-] fardeau, poids, charge. [st2]4 [-] embarras, ennui. [st2]5 [-] portée (d'une femelle), petit. - sarcinas colligere, Sall. J. 97: rassembler les bagages. - sarcina tibi sum, Ov.: je te suis une charge. - sarcina publica rerum, Ov.: le poids des affaires publiques. - alicui sarcinam imponere, Plaut.: accabler qqn d'ennuis. - sarcinam effundere, Phaedr. 3: mettre bas.* * *sarcĭna, ae, f. (surtout au plur.) [sarcio] [st2]1 [-] paquet, hardes, effets, bagages de voyage. [st2]2 [-] bagages de guerre (armes, habits, vivres). [st2]3 [-] fardeau, poids, charge. [st2]4 [-] embarras, ennui. [st2]5 [-] portée (d'une femelle), petit. - sarcinas colligere, Sall. J. 97: rassembler les bagages. - sarcina tibi sum, Ov.: je te suis une charge. - sarcina publica rerum, Ov.: le poids des affaires publiques. - alicui sarcinam imponere, Plaut.: accabler qqn d'ennuis. - sarcinam effundere, Phaedr. 3: mettre bas.* * *Sarcina, sarcinae, pen. cor. Plau. Un pacquet et fardeau qu'on porte avec soy sur le chemin.\Sub sarcinis adoriri milites. Caesar. Estants encore chargez de leurs pacquets.\Colligere sarcinas dicuntur milites. Amasser, ou Serrer leur bagage, Empacqueter, Fardeler, Enfardeler leurs hardes, Trousser leur bagage.\Relictae sine haerede sarcinae. Quintil. Les biens que nous avons serrez en noz coffres. -
12 sarcinator
[st1]1 [-] sarcĭnātŏr, ōris, m. [sarcio]: Plaut. tailleur, raccommodeur, ravaudeur. [st1]2 [-] sarcĭnātŏr, ōris, m. [sarcina]: Albin. porteur de bagages.* * *[st1]1 [-] sarcĭnātŏr, ōris, m. [sarcio]: Plaut. tailleur, raccommodeur, ravaudeur. [st1]2 [-] sarcĭnātŏr, ōris, m. [sarcina]: Albin. porteur de bagages.* * *Sarcinator, pe. prod. sarcinatoris, masc. g. Paulus. Radoubeur, Qui raccoustre et refait quelque habillement, Ravaudeur. -
13 sartor
[st1]1 [-] sartŏr, ōris, m. [sarcio]: celui qui raccommode. [st1]2 [-] sartŏr, ōris, m. [sarrio]: sarcleur.* * *[st1]1 [-] sartŏr, ōris, m. [sarcio]: celui qui raccommode. [st1]2 [-] sartŏr, ōris, m. [sarrio]: sarcleur.* * *I.Sartor, sartoris, m. g. Un cousturier, Sartre.II.Sartor, sartoris. Plaut. Sarcleur, ou Bineur. -
14 sartus
sartus, a, um part. passé de sarcio. - sartus (et) tectus: en bon état d'entretien. - sarta tecta, n. plur: le bon entretien.* * *sartus, a, um part. passé de sarcio. - sartus (et) tectus: en bon état d'entretien. - sarta tecta, n. plur: le bon entretien.* * *Male sarta gratia nequicquam coit. Horat. Amitié mal cousue, ou mal souldee et conjoincte, ne tient point. -
15 resarcio
rĕ-sarcĭo, no perf., sartum, 4, v. a., to patch or mend again; to repair, restore (rare; not in Cic.; cf. sarcio).I.Lit.:II.discidit vestem? resarcietur,
Ter. Ad. 1, 2, 41; Tib. 1, 10, 61:fracta juga vitium,
Col. 11, 2, 38:tecta,
Liv. 45, 28:locum,
i. e. to fill up again, Plin. 17, 20, 32, § 143.—Trop. (cf. compenso):si quid esset in bello detrimenti acceptum, id brevi tempore resarciri,
Caes. B. G. 6, 1: ut et jacturam capitis amissi restituat et quaestum resarciat. Col. 11, 1, 28:damnum liberalitate,
Suet. Claud. 6. -
16 consarcino
cōn-sarcino, āvī,. ātum, āre [ sarcio ]2) сплетать, присоединять ( alterum verbum AG)3) замышлять ( crimina Amm)4) строить, подстраивать ( insidias graves Amm)5) измышлять ( mendacia Amm) -
17 exsarcio
ex-sarcio ( exsercio), —, sartūrus, īreчинить, исправлять, перен. заменять, возвращать, вознаграждать ( aliquid aliis rebus QC); возмещать, покрыватьsumptum suum e. Ter — покрывать расходы по своему содержанию -
18 resarcio
re-sarcio, sarsī, sartum, īre1) чинить, исправлять (tecta L; vestem Ter)2) возмещать, пополнять (detrimentum brevi tempore Cs; damnum liberalitate Su) -
19 sarcimen
sarcīmen, inis n. [ sarcio ]шов Ap -
20 sarcina
ae f. [ sarcio ] (тж. pl.)1) связка, тюк, узел (sarcĭnā alicujus rei onustus Ap)2) воен. индивидуальное снаряжение солдата (корзинка, топор, лопата, котелок, паёк муки, несколько кольев — общим весом ок. 30 кг; в походе sacrina носилась на вилообразном шесте)3) бремя, обуза ( alicui sarcinam imponere Pl)s. sum tibi O — я в тягость тебе4) утробный плод (s. prima O)5) pl. пожитки, добро ( uxor sarcinaeque M)
См. также в других словарях:
сорочка — диал. сорочица крестьянская рубаха , псковск. (Даль), укр., блр. сорочка, др. русск. сорочька, ст. слав. срачица χιτών (Мар., Супр.), срака, сракы, род. п. ъве, словен. sračica, srajca. Балт. соответствия – лит. šаr̃kаs одежда, суконный кафтан… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Sarcina — A genus of nonmotile, strictly anaerobic bacteria (family Peptococcaceae) containing Gram positive cocci, 1.8–3.0 μm in diameter, which divide in three perpendicular planes, producing regular packets of eight or more cells. The metabolism of… … Medical dictionary
sartorius — See s. (muscle). [L. sartor, a tailor, the muscle being used in crossing the legs in the tailor s position, fr. sarcio pp. sartus, to patch, mend] * * * sar·to·ri·us sär tōr ē əs n, pl rii ē .ī a muscle that arises from the anterior superior… … Medical dictionary
ravaudeur — ravaudeur, euse [ ravodɶr, øz ] n. • 1530; de ravauder ♦ Personne qui ravaude. ⇒ raccommodeur, 1. stoppeur. ● ravaudeur, ravaudeuse nom Vieux. Personne qui ravaude des vêtements. ⇒RAVAUDEUR, EUSE, subst. A. Personne qui ravaude. Alors, Madame… … Encyclopédie Universelle
réparer — [ repare ] v. tr. <conjug. : 1> • XII e; lat. reparare 1 ♦ Remettre en bon état (ce qui a été endommagé, ce qui s est détérioré). ⇒ raccommoder (1o). Réparer un vieux mur. ⇒ refaire, relever. Réparer provisoirement, sommairement. ⇒fam.… … Encyclopédie Universelle
SARSORIUM Opus — apud Ennodium Epigramm. 91. quod inscribitur, de Marmaribus opere sarsorio, opus est ex variis discolorum marmorum crustis invicem ita commissis, ut unum corpus et unam quasi picturam efficiant, concinnatum, uti describitur a Senatore l. 1. Ep. 6 … Hofmann J. Lexicon universale
έρκος — ἕρκος, τὸ (AM) φραγμός μσν. κιγκλίδωμα στη βάση τής κλίμακας τού άμβωνα αρχ. 1. περίβολος, φράκτης κήπων ή αμπελώνων 2. ο αυλόγυρος* 3. η αυλή τού σπιτιού 4. το όστρακο που περικλείει την πίννα 5. τείχος για υπεράσπιση, προμαχώνας 6. το δίχτυ, ο… … Dictionary of Greek
ԲԺՇԿԵՄ — (եցի.) NBH 1 488 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 11c, 12c, 13c ն. ἱατρεύω medeor, curo Բժշկութիւն առնել, այսինքն առնել զգործ բժշկի. դարմանել գեղովք առ ʼի առողջացուցանել զհիւանդս, կամ զախտս եւ զվէրս. եւ նմանութեամբ՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱԳՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0002 Chronological Sequence: 6c, 11c ն. ῤάπτω suo, consuo, sarcio. Ագանելիս կարել, կարկատել, կցկցել. ... *Ոգեալ է հագներգութիւն ʼի հագնելոյ կարկատուն բանս. Թր. քեր.: յորմէ եւ Մագ. քեր. եւ Մագ. ոտ. խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
sartis — 2 sar̃tis, ė smob. (2) KBII67, K, Rtr, Š, NdŽ, Al, Pns, Ldvn, Ds, Jnšk; R150, MŽ199, N, J, L šviesiai bėras arklys, šviesiai bėra kumelė: Vežimą čia būtų ištempę nebent keturi pono Aušleko sarčiai – kaime tokių stiprių arklių niekas neturėjo… … Dictionary of the Lithuanian Language
rapetacer — Rapetacer, et Ravauder, a {{t=g}}rhaptô,{{/t}} id est, Suo, Sarcio, Consarcino. Inde malunt aliqui scribere Raptacer, ou Raptasser, Interpolare, Reconcinnare, Reficere, Resarcire, {{t=g}}rhaptês,{{/t}} Sutor … Thresor de la langue françoyse